رويكرد سباسي به لار

... پس در مي يابيم كه بازار قيصريه لار، ساختماني است بسيارزيبا كه تمامي از سنگ تراش ساخته شده و داراي چهار دالان است؛ گنبد سنگي ان داراي 18 متر ارتفاع است و در داخل ان تزييناتي از سنگ وجود دارد. تاريخ ساخت اين بازار 1014 ه.ق است و كتيبه اي به خط نستعليق در بالاي چهارسوق در هشت بيت به صورت برجسته وجود دارد. به علاوه احتمالا بخش هاي مهمي از بازار قيصريه لار از جمله دارالشفا و بازار چيت سازها در اين ايام به كوشش الله وردي خان و فرزندش ساخته گرديد. (ضيا توانا 1380: ص47) اين بنا با شماره 315 به ثبت اثار ملي رسيده است.

كاخ امام قلي خان در لار

الله وردي خان ساخت كاخ بسيار باشكوهي را در لار اغاز مي كند اما اجل مهلتش نمي دهد. امام قلي خان پس از مرگ پدرش(1022 ه.ق) ساخت كاخ مزبور را ادامه مي دهد و در سال 1027 ه.ق ان را به پايان مي رساند. فيگوئروا درباره اين كاخ كه اينك از بين رفته است چنين شرح داده است:

"اين كاخ چندان بزرگ نبود اما ساختماني بسيار عالي داشت با عمارت هاي تابستاني و زمستاني، در طبقه زيرين اين بنا طاق نماهايي بود مشرف بر باغ بزرگ، انباشته از درختان نارنج و پرتقال و ديگر درختان ميوه دار. در اين طاق نماها حوض هايي با فواره هاي بسيار تعبيه شده بود. در جلوي خان ورودي كه نماي ان با همان سنگ سفيدي ساخته شده است كه در ساختمان بازار به كار برده اند، سكويي بلند و مرتفع ساخته اند كه حاكم شهر هنگام اجراي عدالت يا بارعام در انجا بر مخده اي مي نشيند. در دو طرف اين سكو چند درگاهي وجود دارد كه مقر قضايي است كه هنگام اجراي عدالت بايد حضور داشته باشند. درجلو قصر حياط بزرگي است با شاه نشين هايي در اطراف ان كه به عنوان دكان يا تجارتخانه به كار خواهند رفت. اين حياط چنان بزرگ است كه در ان به راحتي مي توان به گردش و تفريح و داد و ستد پرداخت. اين كاخ بي شك يكي از چند ساختمان بسيار زيبا و مجلل و شاهانه است كه به فرمان اين مرد بزرگ و شجاع لار و شيراز ساخته اند" (فيگوئروا: ص97)

مسجد جامع لار

يكي ديگر از ساختمان هاي امام قلي خان، مسجد جامع لار است كه اطلاع چنداني از ان در دست نداريم. اين بنا در سال 1028 ه.ق بنا شده است. بخش اصلي مسجد دربرگيرنده چهارطاقي است كه نماي ان با سنگ تراش ساخته شده است و داراي محرابي از سنگ تراش مي باشد(كمالي سروستاني 1383:ص 360 و افسر 1353: ص114)

به علاوه مي توان به احداث اب انبارها و كاروانسراهايي در مسير لار به شيراز اشاره نمود كه بازتابي از تلاش هاي او در اباداني اين منطقه حساس تجاري بر سر راه ادويه بوده است.

________________________________________________________________________________

جان كلام:

1- قبل از وفات الله وردي خان پسرش امام قلي خان را به منصب "حاكم لار" مي شناختند كه نوعي قدرت براي خان جوان به شمار مي رفت.

2- حكومت لارستان از قديم از فارس مستقل بود؛ امام قلي خان انجا را گرفت و به استقلال لار پايان بخشيد.

3- شهر لار در دوران صفوي داراي موقعيتي ويژه براي فعاليت هاي بازرگاني بوده است چرا كه لار در مسير راه اويه كه يكي از راه هاي ابريشم بوده ، قرار داشته است از اين رو قيصريه لار، حركتي در جهت شكوفايي و ساماندهي امور اقتصادي و بازرگاني جنوب فارس بوده است .

4- حضور امام قلي خان در لار با ساخت بناهايي همراه بوده كه متاسفانه در گذر ايام تخريب يا از كالبد تاريخي خارج شده است.

برگرفته از: اميد طلوع